Bitlis Devlet Hastanesi Süphan ve Nemrut dağları arasında Van Gölü’ne eğimli platolar üzerine kurulu, Van Gölü çevresinin en güzel sahillerine sahip Ahlat’ı, Kalesi, İhlasiye Medresesi, Şerefiye Camii’si ve kümbetleriyle yaşayan kültürü sergileyen Bitlis, kış sporları, kış turizmi ve doğal güzellikleri bakımından da dikkat çekiyor. Doğuanadolu’nun önemli ovalarından da olan Ahlat Ovası, tarihsel güzelliklerin yanında bereketli ürünler sunuyor.
Bitlis Devlet
Hastanesi’nde iki
yıldır başhekim olarak görev yapan çocuk Hastalıkları Uzmanı Murat Kanğın ile
hastanedeki HBYS’nin tarihçesi ve bugünü üzerine bir söyleşi
gerçekleştirdik.
Hastanenize bilgi yönetim
sisteminin katkıları neler oldu? Yazılım artık bizim olmazsa olmazımız haline geldi. Sistemin modüllerinden birkaçı ile başladık ve 2 yıl içinde bir çoğunu hayata geçirdik. Artık sistemimiz hastanemizin herşeyi. Hastanemizdeki tüm İşlemlerimizi tüm modülleri birbiri ile entegre çalışan tam otomasyon sistemimizle yapıyoruz. Zaten artık hastane bilgi sistemi olmadan hastanelerde hizmet sunmak, işlemleri gerçekleştirmek, yapılan işlemleri kontrol etmek, sorgulama yapmak mümkün değildir. Hastanelerimizde toplanan çok sayıda verinin güvenli bir şekilde saklanması, ihtiyaç duyulduğunda anında veritabanından çağırılması, anlamlı hale getirilmesi ve yorumlanması mümkün değildir. Kullandığımız bilgi yönetim sistemi hastanemiz için o kadar önemli bir noktaya geldi, kendisini o kadar bağımlı hale getirdi ki, sistemin bir dakika bile aksamasına tahammülümüz yok. Hastanenizdeki bilgi yönetim
sisteminizde karşılaştığınız sorunlar var mıdır?
Hastane bilgi sistemleri çok
sağlıklı yürümesi gereken sistemler olmalıdır. Çözüm Bilgisayar'ın yazılımıyla ilgili
olarak önemli bir sıkıntımız yok. İstediğimiz anda destek alabiliyoruz.
Bütün yazılımlarda zaman zaman sorun çıkabiliyor ama önemli olan bunlara
zamanında müdahale edilebilmesi ve çözüm bulunabilmesi. Çözüm Bilgisayar'a taleplerimizi iletiyoruz ve büyük bir kısmı
hemen karşılanıyor. Bazı taleplerimiz ise hastanemizde sürekli bulunan Çözüm
Bilgisayar'ın kendi elemanı tarafından yapılabiliyor. Onu aşan konular olursa
merkez ile görüşüp sorunlarımızın çözümüne ulaşıyoruz. Bu anlamda da Çözüm Bilgisayar'dan çok memnunuz.
Yazılımı kullandıkça avantajlarını
daha iyi görüyor, tüm avantajlarından faydalanmak istiyoruz. Çözüm Bilgisayar'ın
Hastane Bilgi Sistemi ile entegre çalışan ve hastanedeki iş süreçlerini önemli
ölçüde kolaylaştıran, zaman kazandıran teknolojik uygulamaları var. Web Tabanlı Evrak Takip Sistemi, Randevu
Sistemi vb. Bu uygulamaları aşama aşama devreye alacağız. Bu uygulamalardan
bir tanesini, Çözüm Kiosk Sistemi'ni
kullanıyoruz. Müracaattan sıra numarası almaya alternatif olarak danışmada
beklemek istemeyen hastaların numara alabilmelerini sağlamak için kiosk sistemi
kurduk. Bir görevlimiz başında bulunarak hastaların yapacakları işlemleri
yönlendiriyor. Hastalar müracaat önünde
birikmelere yol açmadan, hızlı bir şekilde numaralarını alıp polikliniklere
gidebiliyorlar. Zaman içerisinde şartlar oluştukça tamamıyla bu sisteme geçmek
gerekiyor. Müracaatın iş yükünü
azaltmak, işgücü kaybını önlemek gerekiyor. Kiosk sistemimizle, isteyen hastaların sonuçlarını basarak
veriyoruz. İlk başta sonuç dağıtma işleminde hem hastalarımızdan hem de
hekimlerimizden yüksek bir dirençle karşılaştık. Önceden bu kağıtların büyük bir
kısmı kapıya asılıyodu. Hem önemli bir kaynak israfı oluyor, hem de laboratuvar
kapısındaki yoğunluktan kaynaklı olarak çok çirkin bir görüntü ortaya çıkıyordu.
Zaman içinde kolaylıklar fark edilince bu direnç aşıldı. Neden yerli PACS kullanımını tercih
ettiniz? Bu konuda ayrıntılı bir araştırmanız oldu mu?
PACS'ı hastanemizde hayata geçirmek
için yaptığımız araştırmalarda çok yüksek maliyetlerle karşılaştık. Yabancı bir
ülke kökenli olan yazılımı inceleyip, program isteği yapmak istediğimizde ne
gibi işlemler yapmamız gerektiğini sorduk. Yazılıma ancak yabancı ülkeden
müdahale edilebileceğini öğrendik. Hem çok pahalıydı hem de dezavantajları
vardı. Karşılaştığımız rakamlar bizim için
belki ulaşılabilir rakamlardı ve koşullarımızı zorlarsak
alabilecek
Daha önceki yaptığımız
araştırmalarda bizim ulaştığımız rakamların çok altında bir maliyetle PACS'ı
hastanemize kazandırdık. Yazılımın bizim için yerli olması
çok önemli.
Kolayca ulaşabileceğimiz bir yazılım ekibinin olması çok önemli. PACS'ın hastanemizde kullandığımız
programla aynı ekip tarafından oluşturulması çok önemli. Çünkü sonuç itibari
ile bunları hastane bilgi yönetim sisteminden bağımsız kullanamıyorsunuz.
Yazılımın yerli olmasının bir
avantajı da son derece ekonomik
olması ve paramızın dışarıya
gitmemesi. Çözüm PACS tüm beklentilerinizi
karşıladı mı?
Çözüm PACS tüm beklentilerimizi
karşıladı. PACS ile ilgili yapılan demostrasyonlardan çok güzel sonuçlar
çıkarmıştık. Kullanılmaya başladıktan sonra en azından kendi hastalarımla ilgili
yaptığım değerlendirmelerde benim bütün
beklentilerimi karşıladığını söyleyebilirim. Bakanlığımızın talebi doğrultusunda
kağıtların, filmlerin, dosyanın olmadığı, bütün kayıtların arşivlerin dijital
ortamda saklandığı "kağıtsız
hastane" oluşturma yönünde zaten yoğun çabalarımız vardı. Hastaların basılan
filmleri önemli bir maliyet oluşturuyordu. Hem maliyet açısından, hem de zaman
kaybı açısından sıkıntı doğuruyordu. Hastanın bekleme sürelerinin yanında o
filmin röntgen laboratuvarında basılıp hastanın eline verilmesi ile tekrar
polikliniğe gidip göstermesi ayrı bir zaman kaybını oluşturuyordu. Çözüm PACS
sayesinde hastanın tıbbi incelemeleri,
hızlı bir şekilde ulaşılabilmek üzere sayısal olarak
arşivleniyor. Film kullanımını en az seviyeye
indirmiş durumdayız. Çok kısa bir zamanda tümüyle
sayısal görüntüler üzerinde çalışacağız. PACS ile film tekrarlarını önlemiş bulunuyoruz.
Hastanın daha önce çekilmiş olan tüm görüntülerine ulaşıp ayrı monitörlerde karşılaştırma
yapabiliyoruz. Zaman içinde oluşan değişikliklerin değerlendirmesini çok
kolay yapabiliyoruz. Bu bize teşhistedavi süresinin kısalması ve hizmet
kalitesinin artırılması yönünde çok önemli bir destek
sağlıyor.
Yüksek işlem kapasitesi ve hızlı
veri iletişimi sağlayan güçlü bir veritabanı yazılımına sahibiz. Oracle veritabanında sakladığımız,
hastanın geçmiş bilgilerine ulaşmamız bizim için çok önemli. Bu belki günü
birlik gelip giden hastalar için değil ama kronik hastalar için çok önemli. Bir
çocuk hekimi olarak çok sık yatan hastalarımızla karşılaşıyorum. Hastanın her
yatışında arşivdeki dosyalara ulaşıp çıkarmak zaman kaybı ve personel gerektiren
bir durum. Şimdi çok kolaylıkla hastanın
eski grafiklerine ulaşabiliyorum. Görüntüler üzerinde işlem ve ölçüm
yapabiliyorum. Ayrıca arşiv için fiziksel ortama ihtiyacımızda en alt seviyeye
iniyor.
Bitlis Devlet Hastanesi’nde PACS’ı
kullanan Mikrobiyoloji bölümünden Mikrobiyoloji Uzmanı Başhekim Yard. Dr. Hakan
Özturhan’a sistem ile ilgili düşüncelerini sorduk
PACS’ı bir süredir biriminizde
kullanıyorsunuz. PACS nasıl bir ihtiyacın sonucu gündeme geldi ve hastanenize
neler kattı?
Hastanemizdeki Çözüm PACS sayesinde görüntülerin taşınması ve saklanmasında bazı kolaylıklar oluşmaya başladı. Görüntü kalitesi ve netliği, görüntünün büyütülerek daha detaylı incelenebilmesi, görüntü üzerinde işaretlemeler ve ölçümler yapılabilmesi, dozunun ayarlanabilmesi sistemin dikkat çeken unsurları.
Hastanın önceki görüntüleri ile daha sonra kaydedilen görüntüleri bilgisayar ortamında karşılaştırmalı olarak incelenebilmesi hekimin hastalığın gelişim sürecini daha iyi kavramasına ve teşhisini daha hızlı ve doğru olarak koyabilmesine yardımcı oluyor.
Ayrıca hastane içerisindeki sisteme bağlı herhangi bir bilgisayardan hastane ağı üzerinden paylaşılması, hatta hekimin evindeki bilgisayardan görüntülere ulaşılabiliyor olması büyük avantaj sağlıyor.
PACS sayesinde artık hastalar filmlerini almak için tekrar sıraya girmek ve hekim kontrolüne geldiklerinde yanlarında film taşımak zorunda kalmıyorlar. Hastalarımızın filmlerini çektirip hekime tekrar gidinceye kadar görüntülerin hekimin önünde olması büyük avantaj. Hekimlerimiz veritabanında sakladığımız ve her an ulaşılabilen bilgi tabanı sayesinde bilgi ve tecrübelerini daha hızlı ve etkili bir şekilde artırabiliyorlar. Kendi aralarında daha yakın işbirliği ve konsültasyonda bulunabiliyorlar. Böylelikle hastalara daha hızlı ve kaliteli bir servis sunarak hizmet kalitemizi artırıyoruz.
Filmlerin arşivlenmesi ve dosyalanması ile ilgili olarak ayırdığımız personeli daha önemli işlerde değerlendiriyoruz. Film ve film basma maliyetlerimizi yok ediyoruz. Filmlerin basılması sırasındaki çevresel etkilerden kaynaklanabilecek endişelerimiz ortadan kalkıyor. Ayrıca zaman içerisinde dış koşullar nedeniyle deforme olabilen (nem, güneş ışığı, yırtılma, vb.) veya kaybolabilen geleneksel XRay filmler dijital ortamda uzun yıllar kaliteli şekilde saklanabiliyor.
Kalp ve Damar Cerrahisi bölümünden Başhekim Yard. Dr. Coşkun Özdemir’le PACS ile ilgili kısa bir söyleşi yaptık.
Bitlis’teki bir devlet hastanesi için hayal gibi gözüken PACS’ı nasıl gerçeğe dönüştürdünüz? PACS Bitlis için lüks müdür?
Konuya profesyonel ve geniş bakan kafalar için ne hayal ne de lüks. Sadece ihtiyaç. Ancak bunun ne kadar önemli bir ihtiyaç olduğu ancak kullanılmaya başlayıp alışkanlık haline gelince fark ediliyor.
Hastanemizin bulunduğu bölgenin altyapı koşulları ve teknik destek merkezlerine olan uzaklığı ne yazık ki ileri derecede uzmanlık ge-rektiren teknik konularda yatırım yapmak konusunda önümüzdeki en büyük engel. Bu sıkıntıları daha önceki dönemlerde hastane otomasyonunu yöneten firmalarla tecrübe etmiştik. Daha sonra işin uzmanlarıyla çalışmaya başlayıp bu alanlardaki sorunlarımız teker teker giderilmeye başlayınca kafamızda uzun süredir var olan PACS projesi için de gerekli cesareti ve desteği bulduk.
Şimdilerde ise hastanemizde kurulmuş olan ve sorunsuz çalışan bir PACS’ı adı büyük özel hastanelerde çalışan arkadaşlarımıza bile anlatınca bazen şüphe, bazen hafif bir alay ama genellikle büyük bir şaşkınlık ve tebrikle karşılanıyoruz.
PACS, hastaya, hastaneye ve hekime
çok önemli kolaylıklar sunuyor. PACS’ın bence en önemli avantajı görüntülerin hekimin çok kolay ulaşabileceği (hatta
evlerinden bile) bir veri tabanında saklanıyor olması. Ne yazık ki bizim
hastalarımız çok önemli konularda bile tetkik ve görüntüleme sonuçlarını saklama
konusunda fazla titizlik göstermemektedirler. Bu sistemle biz bu sorunun
üstesinden gelmiş olduk. Ayrıca görüntüleme sonucu üzerinde yapabildiğiniz
ayarlama ve çizimler ancak kullanıldığında değeri anlaşılabilen
özellikler.
Sağlık kurumları arasında artık
rekabetin yavaş yavaş acımasızlaşmaya başladığı bu dönemlerde özellikle
teknolojik anlamda altyapının vakit kaybedilmeden yapılması
gereklidir.
Zira sağlık alanında her şey
giderek teknolojiye bağımlı hale gelmektedir. Özellikle devlet
hastanelerinin özel hastaneler karşısında rekabet gücünü koruyabilmesi için var
olan ekonomik güçlerini kullanarak
teknolojiye yatırım yapmaları vazgeçilmez şarttır.
Çözüm HBYS ile ilgili olarak Başhekim Yar. Dr. Murat Yıldırım’ın
düşüncelerini aldık.
Çözüm HBYS’nin bir idareci olarak size sağladığı kolaylıklar
nelerdir?
Çözüm HBYS ile 3-4 seneden beri
çalışıyoruz ve oldukça memnunuz. Daha önceki programla karşılaştırdığımda çok
kaliteli bir yazılım olduğunu söyleyebilirim.
Biz bir sağlık işletmesi olarak
hesabımızı bilmek durumundayız. Hastanemizde hesaba ulaşmanın en kolay yolu da
otomasyondan geçiyor. Mesela son 6 ay içinde teslim edilen kitler hakkında bir
anlaşmazlığımız söz konusu olduğunda bilgisayarımın ekranından 15 saniye
içerisinde sorgulama yapabiliyorum. Çözüm HBYS'den önce bunu saatlerce oturup
defterlerden sayarak hangi hastadan ne istediğinize bakıyorduk. Verilerimize çok
rahat ulaşabilmemiz sayesinde hastanemizdeki her şeyi kontrol altında
tutuyoruz. Zaten verilerimiz olmasa ne planlama yapabiliriz, ne de önümüzü
görebiliriz. Yatırımlarımızı yaparken gider durumumuzu gözetmek durumundayız.
Kaçakları kontrol etmek durumundayız.
Hastanede kısa dönem içinde yapılan
yenilikleri ve 2008 yılı için hedeflerini öğrenmek üzere Hastane Müdürü Faysal Günaşan ile
görüştük.
Hastanenizde 2007 yılı içinde
yapılan önemli yenilikler ve 2008 yılı için planlanan yeni uygulamalar
nelerdir?
Hastanemiz 1958 yılında 50 yatak kapasite
ile kurulmuş, 1980’li yıllarda 100 hasta kapasitesine çıkmış, Eylül 2004
tarihinde hizmet binasına taşınmıştır. Günlük 1200-1500 hastaya hizmet
verdiğimiz hastanemizde yüzde 94 doluluk oranına sahibiz. Sağlık açısından cazip
bir merkez olma yolunda ilerliyoruz. ilçelerimizin tümünden hasta alıyoruz. 2006
yılında poliklinik sayımız 133 binken 2007 yılında 277 bine ulaşmış. Yani
doluluk oranımız 2006 yılında %67 iken 2007 yılında %89’a çıkmış. Bu bir trendin
yükselişini gösteriyor.
2007 yılı içinde poliklinik ve servislerine aldığımız
malzemeler ve oturma gurupları ile modern hale getirdik. Modern mekanda
kurduğumuz Mikrobiyoloji laboratuarını
hizmete açtık. Tüm branşlarda uzmanların istemiş olduğu tıbbi cihaz ve diğer
malzemeleri temin ederek kaliteli hizmet vermelerinin önü açtık. Kameralı
güvenlik sistemini hastanenin iç ve dış kesimini içine alacak şekilde
genişlettik. Hastalarımızın doğru yönlendirmelerini ve sıra beklemelerini en aza
indirmek amacıyla sıramatik sistemini
hayat geçirdik. Hasta yönlendirme, karşılama, sekreterya, güvenlik ve
temizlik elemanlarımızın sayısını artırarak yemek hizmetlerimizi
özelleştirdik.
Eliza, oto analizör ve hormon
cihazı yanında calgonometre, hemogram ihalesini gerçekleştirdik. ESVL, C kollu
Skopi cihazı gibi eksiklerimizi tamamladık. Hastane ek binası, hemşire
lojmanlarının modernizasyonu gibi çalışmaları yürüttük.
En önemlisi tam otomasyon sistemine geçerek
PACS’ı hastalarımızın hizmetine
sunduk. Çözüm HBYS’yi kullanmaya başladıktan sonra faturalandırma sistemimiz
daha düzenli hale geldi. Laboratuvar hizmetlerimiz hem sayısal değer olarak
hem de görüntüleme olarak daha
gözle görünür belirginliğe ulaştı.
2008 yılında ise; projesi
tamamlanmak üzere olan 150 yataklı olarak planladığımız ek bina inşaatını
bitirmeyi, arşiv birimimizi yönetmeliğe uygun olarak düzenlenmeyi hedefliyoruz.
Tomografi, MR, kemik, denstrometre cihazı, mamografi cihazı hizmet alımı
ihalesi, fizik tedavi hizmet alımı ihalelerini gerçekleştireceğiz.
Kalite Yönetim sistemi ile ilgili olarak gerekli yönetim konseyi kurup hizmet içi eğitimlerimizi tamamladık. 2008 haziran ayında kalite belgemizi almayı hedefliyoruz. |