KOSGEB 1990 yılında 3624 Sayılı Kanun ile İmalat Sanayi İşletmelerinin ekonomideki yerlerinin geliştirilmesi amacıyla kurulmuş bir kamu kuruluşudur. KOSGEB'in 19902009 yılları arasında imalat sanayi KOBİ'lerine yönelik yapmış olduğu çalışmalar takdirle karşılanmış ve 2009 yılında imalat sanayi dışında yer alan sektörlerdeki KOBİ'lerin de geliştirilmesi görevi KOSGEB'e verilmiştir. 18 Eylül 2009 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile, KOSGEB tarafından verilecek hizmetler ve desteklerden yararlanacak KOBİ'lere ilişkin sektörel ve bölgesel öncelikler belirlenmiştir.

            KOBİ'lerin çok yakından tanıdığı ve gelişmelerinde büyük payı olan KOSGEB'in, ülkemizin gelişmesinde de çok önemli işlere imza attığı herkes tarafından bilinmektedir. Bu önemli kurumun kaliteli işlere imza atmasında büyük payı olan, 2008 yılından beri KOSGEB Başkanlığı görevini yürüten ve Dünya Gazetesi tarafından 2009 yılında “Yılın Kamu Yöneticisi” seçilen KOSGEB Başkanı Sayın Mustafa Kaplan ile yönetimdeki stratejilerini ve başarısının sırrını sormak üzere Çözüm Haber olarak bir söyleşi gerçekleştirdik.

            Pek çok KOBİ ve işletmenin KOSGEB'den ve kapsamından şüphesiz haberi vardır. Farkındalığı ve bilinirliği artırmak adına KOSGEB hakkında bilgi verebilir misiniz?

            KOBİ'ler, işsizliğin azaltılması ve yeni iş alanlarının yaratılmasındaki katkıları, dengeli ve sürdürülebilir kalkınma konusundaki önemli rolleri ile ekonomik hayatımızın ve gelişmemizin en önemli unsuru durumundadır. Ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınması açısından son derece kritik önemi bulunan KOBİ' lerimizin etki ve etkinliklerinin arttırılmasını teminen değişik alanlarda ve çeşitli araçlarla desteklenmesi gerekmektedir.

            Bu düşünce ile KOSGEB, ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin oranını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla 1990 yılında 3624 sayılı Kanun ile kurulmuştur.

            KOSGEB, kurulduğu yıldan 2009 yılına kadar imalat sanayi sektöründeki KOBİ'lere hizmet ve destekler vermiştir. 5 Mayıs 2009 tarih ve 27219 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5891 sayılı Kanun ile, KOSGEB hedef kitlesi hizmet ve ticaret sektöründeki KOBİ'leri de kapsayacak şekilde 8 kat genişlemiştir.

            Ayrıca, Teknoloji Geliştirme Merkez (TEKMER) sayımız, şu an itibari ile 29'a ulaşmıştır. Aynı inkübatör mantığı çerçevesinde, ancak binasız olarak (girişimcilere işlik tahsis edilmeden) KOSGEB ve üniversitelerin işbirliğinde bu uygulamanın gerçekleştirilmesi amacıyla yapılan ArGe, İnovasyon İşbirliği sayısı ise 62'ye ulaşmıştır.

            KOSGEB vizyon ve misyon olarak nasıl bir çalışma yürütmektedir? KOSGEB'in vizyonu ve misyonu hakkında bilgi verebilir misiniz?

            KOSGEB' in 20082012 Stratejik Planı hazırlanmış ve üçüncü uygulama yılı devam etmekte iken mevzuatımızda önemli değişiklikler olmuştur. 2009 yılı içerisinde KOSGEB Kuruluş Kanunu'nda yapılan değişiklikle KOSGEB hedef kitlesi, imalat sanayine ilaveten hizmet ve ticaret sektörünü içerecek şekilde yaklaşık 400 Binden 3 Milyona yükselmiştir.

            KOSGEB 20112015 Stratejik Planı'nda; Başkanlığımız Kuruluş Kanunu çerçevesinde misyonu “KOBİ'lerin rekabet güçlerini geliştirmeye ve girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmaya yönelik nitelikli hizmet ve destekler sunarak, KOBİ' lerin ekonomik ve sosyal kalkınmadaki paylarını artırmak” olarak belirlenmiştir.

            KOSGEB olarak vizyonumuz ise “Ülkemizdeki KOBİ'lerin küresel pazarda söz sahibi olmasını sağlayan, KOBİ ve girişimcilik politikalarının belirlenmesinde etkin, dünyada örnek alınan kuruluş olmak” şeklindedir.

            18 Eylül 2009 Tarihinde alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile, KOSGEB'in geliştirilmesinden sorumlu olduğu KOBİ sektörleri belirlenmiştir. Bilindiği üzere destek verilen sektörler çok çeşitli. KOSGEB kapsamında desteklenen sektörler nelerdir?

            18 Eylül 2009 tarihinde alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile Başkanlığımız tarafından desteklenecek sektörler belirlenmiştir. Desteklenecek sektörler arasında Sanayi, İnşaat, Hizmet ve Ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren KOBİ'ler yer almaktadır. Bu sektörlerde faaliyet gösteren ve 250 kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 25 milyon TL'yi aşmayan (KOBİ olma şartı) işletmelerimiz KOSGEB'in sağlamış olduğu desteklerden yararlanabilmektedirler.

            KOBİ'lerin KOSGEB desteklerinden yararlanabilmeleri için öncelikle hangi aşamadan başlamaları ve sırasıyla hangi süreçleri takip etmeleri gerekmektedir?

            KOSGEB hedef kitlesini oluşturan sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ' lerin KOSGEB destek ve hizmetlerinden faydalanabilmesi için, www.kosgeb.gov. tr adresinden KOSGEB Veri Tabanına kaydını online olarak gerçekleştirerek bağlı olduğu KOSGEB Hizmet Merkezine başvurusunu yapması gerekmektedir.

            Desteklerden en etkin şekilde faydalanılması noktasında ise KOBİ'lerin kendi ihtiyaçlarını belirleyip, bu ihtiyaçlarını nasıl giderilebileceği konusunda kendilerini iyi analiz etmeleri gerekmektedir. KOBİ'lerimizin rekabet gücünü artıracak reel ihtiyaçlarının bu tür analizlerle belirlenmesini müteakip hazırlayacakları projelerle KOSGEB'in uygun destek programlarına başvurması gerekmektedir.

            KOSGEB'in KOBİ’lere kabuklarından çıkmaları adına sunduğu desteklerin faydası ve yararlılığı kesinlikle tartışılmaz. Bu desteklerin kapsamları hakkında bilgi verebilir misiniz?

            Genişleyen hedef kitlemizle birlikte KOBİ'lerin bölge, sektör ve ölçek parametrelerine göre farklılaşan ihtiyaçlarını esas alan yeni destek sistemi oluşturularak yürürlüğe konulmuştur. Yeni destek sistemimiz ile KOSGEB'in genişleyen hedef kitlesinin ihtiyaç ve beklentilerine cevap verebilecek; erişimi kolay, etkin, yalın ve esnek, bölge, sektör, yöre ve işletme ihtiyaçlarına göre tasarlanmış, ''konfeksiyon usulü yerine terzi usulü” olarak tanımladığımız proje esaslı destekleme sistemi benimsenmiştir.

            Bu düşünceden hareketle “İşbirliği  Güçbirliği Destek Programı” ile KOBİ'lerin bir araya gelerek, ortak “tedarik, tasarım, pazarlama, laboratuvar, imalat, hizmet sunumu ve bunun gibi” konularda hazırlayacakları projelerini 250.000 TL'si geri ödemesiz, 500.000 TL'si de geri ödemeli olmak üzere 750.000 TL'ye kadar desteklemekteyiz.

            ''Genel Destek Programı'' ise proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ' lerin KOSGEB desteklerinden faydalanması amacıyla KOBİ'leri 220.000 TL'ye kadar desteklediğimiz bir programdır.

            ''Girişimcilik Destek Programını'' kapsamında Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi ile genel ve özel hedef gruplarına ücretsiz uygulamalı girişimcilik eğitimleri verilmektedir. Bu eğitim programından mezun olanlardan İş Planı hazırlayıp KOSGEB'ten onay alan girişimcilere yeni uygulamaya alacağımız düzenlemelerimiz ile birlikte Yeni Girişimci Desteği kapsamında 30.000 TL'ye kadar geri ödemesiz ve 70.000 TL'ye kadar geri ödemeli toplamda 100.000 TL destek sağlanmaktadır.

            Türk firmaları olarak kaliteli ürünler üretiyoruz. Türk ürünlerinin yurtdışına açılmasında ne gibi teşvikler ve destekler sağlıyorsunuz?

            Bugün ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkeler için, ekonomik anlamda hangi kalkınma stratejisi benimsenirse benimsensin, artık uluslararası ticaretin katkıları olmadan kalkınmanın olmayacağını söyleyebiliriz.

            KOBİ'lerin dış pazarlara açılma sorunlarını büyük işletmelerin sorunlarından çok farklı düşünmemek gerekir. Buna rağmen, yapıları itibarı ile sorunların boyutları ve çözümü değişmektedir. Bu anlamda uluslararası pazarlara uygun miktar ve kalite de üretimden başlayıp pazarlama, teknik bilgi ve mevzuat eksikliğine kadar uzanan alanlarda KOBİ'lerin eksikliklerinden bahsedilebilir.

            KOBİ'lerimizin, dış pazar araştırması, kurumsal kimlik oluşturulması, yurtdışında tanıtım ve pazarlama faaliyetleri ve ihracat konusunda uzman personel istihdamı gibi tüm ihtiyaçlarının analiz edilip bütüncül bir bakış açısı ile bir uluslararasılaşma projesini KOSGEB'e sunması durumunda ise işletmelerimizi KOBİ Proje Destek Programımız kapsamında 150.000 TL'ye kadar destekliyoruz.

            ArGe çalışmalarının bilim ve teknolojide büyük önem arz etmesinin beraberinde, özgün fikirlerin ortaya çıkmasında ve Türk ihracatının artmasında da hayati bir rol oynadığı aşikârdır. KOSGEB'in ArGe çalışmalarında ne gibi destekleri mevcuttur?

            KOSGEB olarak ArGe, inovasyon faaliyetleri ve bunların neticesinde ortaya çıkan ürünün ticarileşmesine yönelik olarak; “AraştırmaGeliştirme, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı” 2010 Haziran ayından itibaren devreye alınmıştır.

            Bugün, KOSGEB tarafından 90' dan fazla üniversite ile işbirliği yapılarak, yalnızca ArGe, inovasyon ve endüstriyel uygulama faaliyetlerini içeren projelere toplamda bu program kapsamında 65 Milyon TL'den fazla  destek sağlanmıştır.

            Ülkemizdeki son yıllarda görülen başarı, kamunun ve özel sektörün ortak hareket etmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu hususta gerçekleştirilmesi öngörülen yeni KOSGEB projeleri var mıdır?

            Ülkemizin kalkınma hedeflerine ulaşılmasında kamu ve özel sektör ortaklıklarının büyük rol oynadığı açıktır. Sağlıklı bir kamuözel sektör işbirlikleri oluşturabilmek için özel sektörün de katıldığı bir strateji, bu stratejiye uygun düşen hukuki altyapı ve tüm bu süreci yürütecek deneyimli bir idare şarttır. Tüm bunlar Başkanlığımızın altyapısında mevcuttur. KOSGEB Kuruluş Kanunu bu düşünceyle yasalaşmıştır. KOSGEB'in en yetkili karar organı olan İcra Komitesinde Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin başkanları yer almaktadır. İşletmelerin geliştirilmesi ve desteklenmesine ilişkin alınan uygulama kararlarına bu üyelerimizin de son derece değerli katkıları olduğunu sizlerin aracılığıyla belirtmek isterim.

            Avrupa İşletmeler Ağı İşbirliği kapsamında ne tür hizmetler sunulmaktadır? Süreç sadece firma eşleştirilmesi şeklinde mi işlemektedir?

            Avrupa İşletmeler Ağı (AİA) kapsamında Türkiye'de mevcut bulunan 7 Konsorsiyum çok çeşitli hizmetler sunmaktadır. Firma eşleştirmesi bunlardan sadece biridir.

            KOBİ'lere sunulan hizmetleri başlıca 3 grupta toplayabiliriz. Bunlar; Bilgilendirme ve Danışmanlık, KOBİ'ler Arası Ticari İşbirlikleri ve Uluslararasılaşma ile Yenileşim'dir. Sektörel yoğunlaşmaları ve bölgesel farkları da göz önüne aldığımızda Konsorsiyumların aynı konularda olduğu gibi birbirinden farklı alanlarda da uzmanlaştığını söyleyebiliriz. Verilen hizmetleri ve uygulamaları görmek için Konsorsiyumların web sayfalarını incelemekte fayda var. İşletmeler Avrupa İşletmeler Ağı, Konsorsiyumlar ve Türkiye'deki Yapılanma, Konsorsiyum Ortakları ve Konsorsiyum iletişim bilgileri ile ilgili olarak kurumumuz www.kosgeb. gov.tr adresinden detaylı bilgiye ulaşabilirler.

            Bilindiği üzere KOSGEB, yurtdışı projelerinde de firmalarımızı desteklemektedir. Avrupa Birliği Projeleri'nde ve diğer yurtdışı projelerde KOSGEB'in sunduğu destekler nelerdir?

            AB Projelerine bakacak olursak bu destekleri katılım öncesi mali destekler ve AB Programları olmak üzere ikiye ayırabiliriz.

            Katılım öncesi mali destekler; Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı veya kısaca IPA (Instrument for PreAccession ) Programı vasıtasıyla ve çeşitli Bakanlıklar tarafından yürütülmektedir.  IPA'nın beş bileşeni kapsamında kamu kurum/ kuruluşları, Odalar, Belediyeler, Sivil Toplum Örgütleri, Üniversiteler ve Vakıflar gibi kuruşların ilgili hedef kitleye yönelik olarak geliştirdikleri projeler, ilgili Bakanlığın koordinasyonunda, AB ve Türkiye katkısıyla birlikte eşfinansmanlı olarak yürütülmektedir. Katılım öncesi destekler hibe desteklerdir, ancak kamu kurumları koordinasyonunda yürütülmekte olup, işletmeler doğrudan başvuramamaktadır. İşletmeler yürütülen projelerin nihai yararlanıcısı konumundadır.

            Türkiye'nin katılım sağladığı Birlik Programları; Hayatboyu Öğrenme Programı (AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı), Gençlik Programı (AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı), Araştırma ve Teknolojik Gelişme Alanında Yedinci Çerçeve Programı /7.ÇP (TÜBİTAK), Rekabet Edebilirlik ve Yenilik Çerçeve Programı/CIP (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı), Progress Programı (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı), Kültür Programı (Kültür ve Turizm Bakanlığı), Fiscalis 2013 Programı (Maliye Bakanlığı) ve Gümrük 2013 Programıdır (Gümrük Müsteşarlığı).

            Ülkemizde bilim, sanayi ve teknoloji alanındaki gelişmeler son yıllarda bir ivme kazandı. Bu başarıyı neye bağlıyorsunuz?

            Malumunuz olduğu üzere, 2023 yılında ülkemizin ilk 10 ekonomi arasına girebilmesi ve diğer ulusal hedeflere ulaşılabilmesi için Ulusal Yenilik Sistemi 2023 yılı hedeflerinde Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla' dan ArGe harcamalarının aldığı payın  %3 olması hedeflenmektedir.

            2023 yılı vizyonuna yönelik olarak, ulusal bilim ve teknoloji politikalarında yer alan bu hedef doğrultusunda; KOSGEB, TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TTGV gibi kurum/ kuruluşlar tarafından bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi, teknolojik fikirlere sahip teknogirişimcilerin desteklenmesi, KOBİ'lerde ArGe bilincinin yaygınlaştırılması ve ArGe kapasitesinin artırılması, mevcut ArGe desteklerinin geliştirilmesi, inovatif faaliyetlerin desteklenmesi ve ArGe ve inovasyon proje sonuçlarının ticarileştirilmesi ve endüstriyel alanda uygulanmasına yönelik ihtiyacın karşılanması amacıyla üniversiteler ve araştırma kurum/kuruluşları ve meslek kuruluşlarının da katkıları ile pekiştirildiği çeşitli destek mekanizmaları geliştirilmiştir.